Author: 17.03.2022
Paradygmaty programowania - co to jest?
Paradygmat programowania to sposób w jaki podchodzimy do projektowania oraz analizowania programu.
Słowo paradygmat może brzmieć groźnie. A nie powinno, bo tu nie ma nic strasznego ani skomplikowanego. Czym więc jest ten paradygmat?
Paradygmat to nic innego jak pewien “styl” programowania. Albo inaczej mówiąc: podejście do rozwiązywania problemów. Możesz sobie wyobrazić paradygmat jako pewien zbiór reguł używanych podczas pisania programów.
Istnieją różne paradygmaty programowania. Każdy z nich ma swoje plusy oraz minusy. Wybór właściwego paradygmatu jest podyktowany wieloma czynnikami:
- język programowania;
- złożoność oprogramowania, które piszemy;
- złożoność problemów jakie musimy rozwiązać.
W tym artykule poznasz najpopularniejsze paradygmaty programowania. Zobaczysz czym się charakteryzują i w jakich sytuacjach są używane.
Python Developer
Opanuj najszybciej rosnący język programowania.Ta ścieżka kariery sprawi, że staniesz się pełnoprawnym kandydatem na Python Developera. Ścieżka zawiera dziesiątki zadań, ćwiczeń oraz projektów, które nauczą cię realnych, przydatnych na rynku pracy umiejętności. Dowiedz się więcej
Programowanie proceduralne
Ten paradygmat polega na tym, że piszemy kod jako zbiór kolejnych instrukcji (procedur), które komputer ma wykonać. Wyobraź sobie, że piszesz program obliczający pole prostokąta. Rozbijemy go na poszczególne procedury:
- Pobierz długość boku a oraz b
- Oblicz pole prostokąta
- Wyświetl obliczoną wartość pola
Mamy więc trzy proste instrukcje/procedury, które są wykonywane po kolei. Można by powiedzieć, że kod takiego programu jest wykonywany “z góry do dołu”.
Takie podejście do programowania ma swoje plusy: jest proste do zrozumienia i w wielu sytuacjach w zupełności wystarczające do napisania programu. Jest to taki paradygmat, od którego zazwyczaj zaczynamy naukę programowania.
Takie podejście ma też swoje wady. Programowanie proceduralne nie jest idealnym wyborem dla dużych, złożonych aplikacji. Ten paradygmat generalnie utrudnia modułowe podejście do pisania kodu.
Programowanie obiektowe
Kolejny, bardzo popularny paradygmat to programowanie obiektowe. Bazuje on na klasach oraz obiektach. Za ich pomocą definiujemy komponenty, z których można korzystać wielokrotnie.
Główną zaletą jest to, że takie komponenty przypominają struktury z realnego świata, który nas otacza. Wyobraź sobie, że piszesz program, który ma zarządzać zamówieniami. Stosując obiektowy paradygmat programowania możesz stworzyć:
- Klasę, które reprezentuje zamówienia.
- Właściwości, które reprezentują takie informacje jak wartość zamówienia, data zamówienia, status itp.
- Obiekt, który reprezentuje pojedyncze zamówienie.
Jak widzisz takie podejście jest bardzo intuicyjne. Bo zamiast procedur używamy struktur, które są dla nas zrozumiałe.
Obiektowe podejście ma sens w przypadku złożonych aplikacji, które trzeba regularnie rozwijać, poprawiać i rozbudowywać.
Oczywiście są też pewne wyzwania. Generalnie programowanie obiektowe jest bardziej złożone niż programowanie proceduralne. Wymaga od programisty większego doświadczenia. Wymaga dobrego planowania struktury programu.
Programowanie funkcyjne
W ostatnich latach dużą popularnością cieszy się programowanie funkcyjne. W tym paradygmacie to funkcje są fundamentalnym blokiem budującym strukturę programu.
Funkcję można by opisać tak: dane wejściowe -> przetworzenie danych -> dane wyjściowe. Każda funkcja robi tylko jedną rzecz. Jeśli chcesz wykonać bardziej złożone operacje to wykonujesz tzw. kompozycję. Czyli bierzesz dane zwrócone przez funkcję i przekazujesz je do kolejnej funkcji, która wykonuje na nich kolejne operacje.
Takie podejście ma swoje zalety. Programy napisane w sposób funkcyjny łatwo się testuje. Łatwo też można komponować większe bloki programu używając podstawowych funkcji.
Oczywiście jak to zwykle bywa, dużo zależy od doświadczenia programisty. Programowanie funkcyjne ma swoje wymagania. Wymaga właściwego sposobu myślenia i właściwego podejścia do pisania kodu. Funkcyjne podejście opiera się na matematycznych podstawach i z tego powodu jest często dość trudniejsze do zrozumienia, zwłaszcza dla początkujących programistów.
Ważne uwagi
Paradygmaty, które znasz już z tego artykułu nie wyczerpują tematu. Skupiliśmy się po prostu na tych najpopularniejszych.
Pamiętaj o tym, że to nie jest wybór zero-jedynkowy. W praktyce ciężko jest napisać kompletny program bazując ściśle na jednym paradygmacie. W przypadku złożonych aplikacji często jest tak, że pewne fragmenty bazują na przykład na podejściu funkcyjnym ale inne są napisane obiektowo. Albo mamy program bazujący na obiektowym podejściu z pewnymi elementami proceduralnymi. To jest normalna i bardzo często występująca sytuacja.
